Routes

Planner

Features

Updates

App

Get the App

Discover

Places to see

Natural Monuments

Netherlands

North Brabant

Uden

Geological monument the wijst grounds

Discover

Places to see

Natural Monuments

Netherlands

North Brabant

Uden

Geological monument the wijst grounds

33 people recommended this place

Recommended by 33 cyclists out of 34

Save

Location: Uden, North Brabant, Netherlands

Save

See rides here

Take Me There

Routes here

Top cycling routes to Geological monument the wijst grounds

4.6

(5)

340

riders

1. Bedafse Bergen Sand Dunes – Slabroekse Heatherfields loop from Boekel

48.8km

03:21

60m

Expert bike ride. Good fitness required. You may need to push your bike for some segments of this route.

Navigate

Send to Phone

Save

Expert

4.3

(4)

riders

2. Slabroekse Heatherfields – Vorstengraf Oss and Paalgraven loop from Uden

57.4km

03:18

60m

Intermediate bike ride. Good fitness required. Mostly paved surfaces. Suitable for all skill levels.

Navigate

Send to Phone

Save

Intermediate

3.7

(3)

riders

3. Bedafse Bergen Sand Dunes – Slabroekse Heatherfields loop from Hopstraat

58.7km

03:53

60m

Expert bike ride. Good fitness required. You may need to push your bike for some segments of this route.

Navigate

Send to Phone

Save

Expert

Tips

Jeroen

March 28, 2021

Tussen het uitgestrekte natuurgebied De Maashorst en de Bedafsche Bergen aan de ene kant en de bebouwing van het Brabantse Uden aan de andere is in het open terrein een opvallend hoogteverschil zichtbaar in de vorm van een zogenoemde steilrand. Slechts op een paar kilometer afstand raast het verkeer over de recent voltooide snelweg A50 tussen Oss en Eindhoven.

Terwijl het lager gelegen grasland langs de steilrand droog is, zijn de hoger gelegen wijstgronden drassig. Die ongewone situatie is alleen te verklaren door de bijzondere tektonische verschijnselen in de regio.

Herkenbaar breukpatroon

De Peelrandbreuk, zoals de steilrand bekend staat, zorgde in 1932 nog voor een aardbeving in deze regio en maakt deel uit van een aantal breuken in de ondergrond die niet allemaal zichtbaar zijn aan het aardoppervlak. De Peelrandbreuk scheidt de hoger gelegen Peelhorst van de iets lager gelegen Centrale Slenk. Voor Nederlandse begrippen is het vrij uniek dat we breukpatronen in het landschap kunnen herkennen, al gaat het maar om een paar meter hoogteverschil. De Centrale Slenk heeft in de afgelopen twee miljoen jaar weliswaar een daling van zo'n 200 meter ondergaan, maar in de loop der tijd zorgden water en wind ervoor dat de slenk hier met zand, grind en klei werd opgevuld. In het holoceen onderging de breuk minder invloed van erosie en sedimentatie; in de afgelopen eeuw is er nog een verticale beweging tussen de horst en slenk vastgesteld van zo'n 3 millimeter.

De Peelrandbreuk maakt deel uit van een groter systeem van horsten en slenken dat zich uitstrekt over het zuidoosten van Nederland en ook over de landsgrenzen zijn sporen in het landschap nalaat. De Centrale Slenk wordt aan de zuidwestelijke kant begrensd door de Feldbiss, een breuk die minder nadrukkelijk herkenbaar is dan de Peelrandbreuk.

Ten oosten van de Peelhorst bevindt zich de Venlo Slenk waardoor tegenwoordig de Maas stroomt. Dezelfde Maas liep zo'n 700.000 jaar geleden nog door de Centrale Slenk en zag in een periode dat de Peelrandbreuk minder actief was kans om de richting van de hoger gelegen Peelhorst op te stromen en zijn huidige bedding te vormen.

Jeroen

March 28, 2021

Roodbruin kwelwater

De Brabantse wijstgronden zijn drassig en dat komt door opkwellend water. Ze bevinden zich aan de horstzijde van de Peelrandbreuk. Daarmee doet zich de merkwaardige situatie voor dat de hoger gelegen gronden drassig zijn, terwijl de lager gelegen gronden in de slenk veel droger zijn. Pas sinds enkele decennia weten we hoe dat komt. Langs de breuk doet zich een grondwaterval voor waarbij aan de horstzijde het grondwater wordt opgestuwd. Deze grondwaterval is het gevolg van de verschillende sedimentsamenstelling aan horsten slenkzijde van de breuk zelf. In de bodem bevindt zich aan de horstzijde een laag grof rivierzand (Formatie van Veghel) met daaronder een slecht doorlatende leemlaag. Aan de slenkzijde zitten deze lagen aanzienlijk dieper onder een pakket dekzand. Bij de breuk aan horstzijde stuit het grondwater op de fijne sedimenten van dit dekzand waardoor het water niet ondergronds kan doorstromen. Hierdoor kwelt het grondwater omhoog en vinden we langs de Peelrandbreuk op sommige plaatsen drassige bossen, zoals het Sint Annabos, een overblijfsel van wat eens een omvangrijk elzenbroekbos was. Het kwelwater is sterk ijzerhoudend en kleurt eenmaal in contact met zuurstof de plaatselijke waterlopen roodbruin.

Het gebied is om nog een reden bijzonder: in de omgeving ligt een stuifzandgebied bij het gehucht Bedaf. Vanwege de landbouw ontgonnen de bewoners al voor 1900 heidegebieden en hoogden ze de akkers op met plaggen waardoor het uiterlijk van de arme zandgronden grondig veranderde. Het stuifzandgebied ontstond door overmatige begrazing maar werd door plaggenlandbouw bedwongen. Het is nu nog als een kleine maar opvallende heuvelrug herkenbaar onder de naam Bedafsche Bergen. Rondom liggen hoofdzakelijk landbouw- en weidegronden. De talrijke waterlopen verraden het kwelwater door de roestbruine kleur en op sommige plaatsen hebben de sloten een verval van enkele meters.

Op initiatief van provincie, gemeente Uden, Staatsbosbeheer, IVN en andere instanties is er een wandelroute uitgezet, de Berg- en breukroute.

Jeroen

March 28, 2021

In map

For the time being, the Udense designated grounds are the province's first and only geological monument. Compared to some other provinces, Noord-Brabant still seems somewhat reticent in naming (new) geological monuments. The province has designated as many as 40 geologically valuable areas. These are included on the Geologically Valuable Areas Map, which everyone can consult on the provincial website. The 2002 Regional Plan provides for the protection of these 40 areas. The province will now draw up an action plan to give concrete substance to the management and protection of the designated areas.

Translated by Google •

In the know? Log-in to add a tip for other adventurers!

Details

Informations

Elevation -20 m

Weather

Today

Saturday 4 October

17°C

10°C

100 %

If you start your activity now...

Max wind speed: 32.0 km/h

Most visited during

January

February

March

April

May

June

July

August

September

October

November

December

See rides here

Take Me There

Location: Uden, North Brabant, Netherlands

Geological monument the wijst grounds

1. Bedafse Bergen Sand Dunes – Slabroekse Heatherfields loop from Boekel

2. Slabroekse Heatherfields – Vorstengraf Oss and Paalgraven loop from Uden

3. Bedafse Bergen Sand Dunes – Slabroekse Heatherfields loop from Hopstraat

Other Popular Places to Check Out

We value your privacy ⛰️

We value your privacy ⛰️