In de 5e eeuw was Toulon de zetel van een bisdom en had zeker ook een kathedraal. In 1096 vinden we resten van het romaanse bouwwerk dat graaf Gilbert liet bouwen. Deze kerk besloeg de eerste drie traveeën van de huidige kathedraal. Het koor is dat van de Sint-Jozefkapel. Om het te klein geworden gebouw te vergroten, werden er aan de noordkant andere traveeën gebouwd. Hierin werd de relikwieënkapel opgenomen die in de 15e eeuw was gebouwd. De huidige kathedraal werd in 1654 gebouwd. De drie beuken van het oude gebouw werden dus gebruikt om de eerste drie traveeën van de nieuwbouw te creëren. Op 27 april 1661, de tweede zondag na Pasen, wijdde bisschop Pierre de Pingré van Toulon de nieuwe kathedraal in, die haar vroegere titel, Notre-Dame de la Seds or du Siège, behield. In 1688 breidde bisschop de Chalucet de kapel van de Maagd Maria uit, waardoor het gebouw zijn huidige vorm kreeg. Dit betekent dat de Sainte-Marie-kathedraal in dit jaar 2011 het 350-jarig jubileum van haar inwijding viert.
Toulon was vanaf de 5e eeuw een bisschopszetel. Honoré (of Augustal) was de eerste bekende bisschop in 441. De meest illustere bisschop was Sint Cyprianus, die van 517 tot 546 bisschop was.
Volgens verschillende bronnen stond de oorspronkelijke kathedraal op de plek waar nu de binnenplaats van het kapittel ligt. Helaas dateren de eerste betrouwbare gegevens pas uit de 11e en 12e eeuw. De archieven zijn des te armer omdat de aanvallen van Majorcaanse piraten in 1178 en 1196, en de opeenvolgende plunderingen en massamoorden door de Saracenen, tijdens de Middeleeuwen veel documenten en gebouwen verwoestten. Het romaanse (of pre-romaanse) gebouw zou dus gedeeltelijk of geheel gesloopt kunnen zijn.
Hoe dan ook, de kerk was aan het eind van de 11e eeuw door de groei van de stad te klein geworden.
Volgens de overlevering deed graaf Gilbert van Provence, toen hij door Toulon trok, de gelofte om een kerk te bouwen die gewijd was aan de Maagd Maria, als hij gezond en wel van de kruistocht terugkeerde naar het Heilige Land; Bij zijn terugkeer in 1096 gaf hij opdracht tot de bouw van een grotere kerk, gewijd aan de Maagd Maria, onder de naam Notre-Dame-de-la-Seds (van het Latijnse sedis, zetel, verwijzend naar de cathedra, de bisschopszetel). Deze middeleeuwse kathedraal bevond zich ten westen van het oude gebouw; Het was op het oosten gericht en men kon het bereiken via een portiek in de binnenplaats van het kapittel. De ingang bevond zich in de huidige kapel van het Heilige Kruis. Dit romaanse gebouw bestond uit de eerste drie traveeën van het huidige gebouw.
Er zijn nog enkele zichtbare sporen: gewelven, het grafschrift van Sibille op de grafplaat op de voormalige begraafplaats Saint Michel (nu Place de la Cathédrale), de toren van Fos, waarvan de fundamenten zich in de huidige kapel Sainte-Croix bevinden (deze kapel dreigde in te storten en de top werd in 1822 verwoest).
Tussen de 15e en de 19e eeuw hing er een klok in deze toren; Het zou onderdeel kunnen zijn geweest van een primitieve stadsmuur of van een eerste canonieke wijk, of zelfs geïdentificeerd kunnen worden met de "proostschapstoren", die volgens bepaalde bronnen ten westen van de kathedraal stond. Ongeacht de bouwdatum, rijst de vraag of de kerk wel in het weinig bekende en veranderende landschap van de stad paste. Dit kwam door de snelle uitbreiding van de middeleeuwse stad, die zich in de 13e en 14e eeuw naar het zuiden en westen uitbreidde.
In 1442 werd de Kapel van de Heilige Relikwieën gebouwd, die het jaar daarop de “Onze-Lieve-Vrouw van de Heilige Relikwieën” werd, en uiteindelijk de Kapel van de Maagd. Het was van de kathedraal gescheiden door een straat en bevatte de relikwieën van Sint Cyprianus; het altaar van de Maagd Maria, gedateerd 1688 (inscriptie gegraveerd op de sleutel van de arcade), ongetwijfeld na een herinrichting richting het noorden of een wijziging van de binneninrichting.
Vervolgens zorgde het toenemende belang van het marinearsenaal voor een demografische bloei, waardoor de capaciteit van de kathedraal, tot begin 19e eeuw de enige kerk in de stad, moest worden uitgebreid. Een nieuwe uitbreiding, met onder meer de Kapel van de Relikwieën, werd tussen 1654 en 1659 ondernomen onder het episcopaat van Mgr. Jacques Danès de Marly en Mgr. Pierre Pingré. Laatstgenoemde wijdde in 1661 de nieuwe kathedraal in. De kathedraal is nu van noord naar zuid georiënteerd en haar oppervlakte is verdubbeld. Door deze uitbreiding kon een groot deel van de reeds bestaande ruwbouw worden overgenomen. Het gebouw bestaat dus uit drie beuken met vijf traveeën van ongelijke afmetingen: de eerste is bij binnenkomst zeer kort en komt overeen met het romaanse gangpad; de tweede, met een vierkant grondplan, is het oude grote romaanse schip; de derde en de vierde zijn minder breed en het volume van het grote romaanse schip is alleen te vinden in de vijfde travee, die aan het koor voorafgaat. De erker van de relikwieënkapel, die de koepel ondersteunt, had al deze afmetingen en een vierkante plattegrond.
Het grootste gebrek aan dit gebouw is de duisternis; De hoogte van het middenschip verschilt niet genoeg van die van de zijbeuken om het openen van ramen mogelijk te maken (de ramen die wij zien, kijken uit op de zolder). De ceremonies werden hier dan ook meer dan elders verlicht door het licht van kaarsen.
Deze opeenvolgende uitbreidingen en herontwikkelingen geven de wijk een uniek karakter, met schepen van ongelijke grootte, massieve muren en arcaden in verschillende stijlen.
Van 1696 tot 1701 werd een monumentale voorgevel (24 meter lang en 19 meter hoog) ingelegd op de romaanse muur waar in 1666 een deur was aangebracht. De puntgevel is versierd met een eenvoudig gebroken fronton dat op een kroonlijst staat die een Corinthische orde overspant, aangezien het middenschip niet hoog genoeg is in verhouding tot de zijbeuken om de creatie van een tweede orde mogelijk te maken. Tijdens de Revolutie van 1794 werd een deel van de gebeeldhouwde decoratie beschadigd of vernield (de beelden van Geloof en Liefde en de bas-reliëfs boven de zijdeuren werden verwijderd, de engelen op het impost van de hoofdingang werden misvormd).
In 1730 werd de klokkentoren afgebroken omdat deze in te slechte staat verkeerde.
De stad regelde de financiering van een nieuwe klokkentoren, waarvan de bouw in 1737 begon en in 1740 werd voltooid. Net als de oude klokkentoren was de nieuwe klokkentoren in valse symmetrie met de Fos-toren, totdat deze laatste in 1822 werd gemoderniseerd. De smeedijzeren klokkentorenkooi die er toen bovenop stond, werd overgebracht naar de klokkentoren. Sinds 1524 kenmerken de vier klokken van de Heilige Drie-eenheid, de Verlosser, Maria en Cyprien het leven in Toulon.
Tijdens de Franse Revolutie leden de kerken veel schade; De kathedraal werd omgebouwd tot een Tempel van de Moraliteit, een opslagplaats voor militair materieel en een zoutmagazijn. Bij het Concordaat van 1801 werden de bisdommen Fréjus en Toulon afgeschaft en opgenomen in het bisdom Aix-en-Provence.
In 1802 werd de kathedraal, in een erbarmelijke staat, weer in gebruik genomen voor de eredienst en droeg de naam Sainte-Marie-Majeurkerk. Deze naam bleef tot 1958 behouden, toen de kerk werd overgebracht naar Toulon. In 1822 werd het bisdom Fréjus tijdens de Restauratie opnieuw opgericht en omvatte het ook het bisdom Toulon, zodat het overeenkwam met het departement Var, zoals Napoleon Bonaparte dat wenste.
Eervolle bezoekers kwamen hun eer bewijzen in onze kathedraal: talrijke graven van de Provence, Catharina de Medici, Anna van Oostenrijk, verschillende koningen van Frankrijk (Karel IX, Lodewijk XIV, Karel X), kardinaal Mazarin, de hertog en hertogin van Angoulême, de heilige Catharina van Siena, de heilige Johannes Bosco, pater Lacordaire…
Aarzel niet om deze unieke kathedraal te komen ontdekken. In de zomer worden er elke donderdag rondleidingen georganiseerd: afspraak om 15.00 uur. voor de receptie.
Vertaald door Google •
Goed op de hoogte? Log in om een tip voor andere avonturiers toe te voegen!