Een korte geschiedenis van de cisterciënzerabdij in Lubiąż De cisterciënzerabdij in Lubiąż is een van de grootste en belangrijkste kloostercomplexen in Centraal-Europa.
De oorsprong van de kloosternederzetting in Lubiąż gaat terug tot de 11e eeuw, toen de Benedictijnen zich hier waarschijnlijk vestigden. De werkelijke ontwikkeling van het klooster begon echter met de komst van de cisterciënzers in 1163 vanuit Pforta in Thüringen. Zij werden meegebracht door hertog Bolesław de Lange, die hen landerijen in Lubiąż schonk. De cisterciënzers, bekend om hun ijver en bestuurlijke vaardigheden, ontwikkelden de kloosterdomeinen snel en stichtten boerderijen, visvijvers en molens. De abdij groeide uit tot een belangrijk economisch, cultureel en religieus centrum in Silezië. Tijdens de middeleeuwen was Lubiąż een van de rijkste en invloedrijkste cisterciënzerkloosters van Europa. De abten speelden een belangrijke rol in het politieke en kerkelijke leven van de regio. Hier ontstonden waardevolle manuscripten, ontwikkelde zich vakmanschap en bracht de kloosterbibliotheek rijke collecties bijeen. De periode van de Hussietenoorlogen in de 15e eeuw bracht aanzienlijke verwoesting en verval voor de abdij met zich mee. Het klooster werd platgebrand en geplunderd, en het aantal monniken nam aanzienlijk af. Wedergeboorte vond plaats in de tweede helft van de 15e eeuw en duurde voort tot de 16e eeuw, maar op kleinere schaal dan tijdens de glorieperiode. De werkelijke wedergeboorte en barokke wederopbouw van de abdij vond plaats in de 17e en 18e eeuw. In die tijd werden monumentale gebouwen gebouwd, zoals een indrukwekkende kerk, bibliotheek, refter en abtenpaleis. Met de secularisatie van het kloosterbezit in Pruisen in 1810 werd de abdij van Lubiąż opgeheven. Het kloosterbezit werd overgenomen door de Pruisische staat en de gebouwen dienden verschillende functies – van een psychiatrisch ziekenhuis en opslagplaatsen tot kazernes. Veel waardevolle kunstwerken en boeken raakten verspreid of werden vernietigd.
Na de Tweede Wereldoorlog bevond Lubiąż zich binnen de grenzen van Polen. De staat van de gebouwen was dramatisch – het klooster was verwaarloosd, verwoest en verviel geleidelijk tot een ruïne.
Pas in de afgelopen decennia zijn er intensieve restauratie- en revitaliseringswerkzaamheden uitgevoerd. Sinds 1989 is het beheer van de abdij overgenomen door de Stichting Lubiąż, die samen met het Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed en EU-fondsen uitgebreide renovatiewerkzaamheden uitvoert. Hierdoor herwint de abdij geleidelijk zijn oude glorie en wordt ze opengesteld voor bezoekers.
Tegenwoordig is de cisterciënzerabdij in Lubiąż een van de grootste toeristische trekpleisters in Neder-Silezië en een getuigenis van de rijke geschiedenis van de regio.