Outdoorcultuur
Verhalen vanaf Checkpoint #3 op de Silk Road Mountain Race route
Verhalen vanaf Checkpoint #3 op de Silk Road Mountain Race route
Eeuwenlang maakten handelaars de reis door stoffige woestijnen, over besneeuwde bergtoppen en door eindeloze graslanden, om hun handelswaar naar verre landen te brengen via de Zijderoute. De route zelf is de geschiedenis ingegaan als vitale levenslijn van onze beschaving, waarover religies, cultuur, talen en ideeën werden doorgegeven. Tegenwoordig zie je hier tijdens twee weken in augustus eerder mensen door de wildernis fietsen met zo min mogelijk gewicht op hun fietsen, dan zijdehandelaren.

Dit jaar werd de tweede editie van de Silk Road Mountain Race georganiseerd. Een race zonder ondersteuning door de wilde Tien Shan bergen in Kirgizië. Ondanks de naam, vind je niet veel echte “roads” hier, maar vooral gravel en modderige single tracks. Met 27.000 hoogtemeters en 1700 km afstand is de race een van de zwaarste ter wereld. In de eerste editie vorig jaar finishte minder dan de helft van de deelnemers.
Onze freelance outdoor redacteur, Amy, reisde af naar Kirgizië om als vrijwilliger op het derde en laatste checkpoint van de race te werken. Berovingen, gebroken cassettes, gastvrije locals, grote hagelstenen, vriendelijke gezichten, oneindig veel modder en hoogteziekte: het hoorde er allemaal bij.
Stilte
De zon gaf de bergen een roze kleur toen we in Tamga aankwamen, een slaperig dorpje aan de voet van de bergen naast het Issyk-Kul meer, en de locatie van het derde checkpoint van de race. Dit voormalige Sovjet sanatorium was ooit de basis voor atleten en astronauten uit de hele Sovjet-Unie, maar stond nu op het punt een heel ander type atleet te ontvangen – de Silk Road Mountain Race renners.
Toen begon het wachten.
Om 7 uur ‘s avonds zagen we de eerste flitsen van een fietslamp op het gasthuis, toen Jakub Sliacan zich een weg door de tuin van het sanatorium baande. 10 minuten later volgde James Hayden. Ze waren beiden in staat van opperste concentratie, aten twee porties avondeten, keken nog een keer op de kaart en reden de late avond weer in.
Vlak nadat het donker werd, arriveerde een lachende Lael Wilcox. De eigenaren van het gasthuis waren verbaasd om een vrouwelijke fietser te zien opdoemen uit de donkere wildernis. “You, sportsmen?”, vroegen ze met een zwaar accent.

Jay Petervary, de winnaar van vorig jaar, zat haar vlak op de hielen. “Ik heb vandaag een hele pot Nutella gegeten. Nutella met een kwart pot honing erin,” zei Jay, terwijl hij een biertje achterover sloeg en z’n plov verslond, een lokaal gerecht met rijst en vlees, dat je overal in Centraal-Azië tegenkomt. Met twee gigantische bergpassen achter hun rug, en nog één te gaan, kan het binnenkrijgen van genoeg calorieën de race maken of breken voor de deelnemers, die strijd moeten leveren met lange beklimmingen en temperaturen onder nul.
Drama
1 uur ‘s nachts. Telefoon. “Waar is hij?”. Pauze. “Moet ik de nooddiensten bellen?”. Pauze. Jeff van het SRMR-team ziet er bezorgd uit: “Ik moet James oppikken,” vertelt hij ons. “Hij heeft een ongeluk gehad, twee ruiters hebben hem aangevallen.”
De veiligheid van de fietsers staat voorop bij deze race zonder ondersteuning, maar is ook precair. Dit soort telefoontjes zijn een nachtmerrie.
Al snel wist Control Car 1 James te redden, die terug naar de bergpas was gevlucht om te ontsnappen. “Ze kwamen vanuit het niets uit de bosjes,” vertelt hij ons later, zichtbaar aangeslagen. “Het waren twee dronken idioten die geld wilden, maar het liep snel uit de hand.” Het lukte hem om de twee ruiters voor te blijven door bergafwaarts terug te fietsen terwijl ze hem achtervolgden en twee keer van zijn fiets afsloegen.

James moest de volgende dag zijn verhaal nog heel vaak opnieuw vertellen toen de politie arriveerde en de rust in het sanatorium verstoorde. De voorste renners hadden zoveel afstand genomen van de achtervolgers, dat we geen andere fietsers meer verwachtten tot laat in de middag.
Modder
James was al meer dan 24 uur op het checkpoint toen hij besloot om de race toch voort te zetten. “Ik wilde winnen,” vertelde hij ons voor hij vertrok. Met twee Transcontinental titels op zak, maakte hij een goede kans. En hij lag opmerkelijk genoeg nog op de tiende plek, voor de middenmoot uit, die die dag allemaal zouden arriveren op het checkpoint.
De race van dit jaar werd geteisterd door ijzige condities, hoosbuien, “hagelstenen zo groot als doperwten,” en vooral modder. De bruine drab bedekte de fietsers van top tot teen, sloopte derailleurs, en was funest voor de motivatie. De stemming was gemixt. Sommigen lachten de moeilijkheden weg en vertelden sterke verhalen over slapen in de vrieskou en onder de modder gesproeid worden door vrachtwagens op de afdaling van de bergpas. Anderen hadden het moeilijk: “Dit was mijn ergste dag op de fiets ooit,” vertelde een van de deelnemers me.
Vastberadenheid
Er was een deelnemer die 80 kilometer met maar één trapper reed, Karl Speed maakte twee keer een lange omweg om zijn achterderailleur te repareren, een duo van vader en zoon uit Costa Rica dat een hele avond bezig was om een crankarm met een stuk hout terug in hun fiets te hameren, voedselvergiftiging, opgezwollen gezichten door de hoogte en verbonden knieën. Het leidende vrouwelijke duo Marika Wagner en Sue Paz Thunström zat er helemaal doorheen toen ze op het checkpoint arriveerden en liet hun tranen de vrije loop. Het breekpunt was altijd dichtbij voor de renners.

“De Silk Road Mountain Race is zonder enige twijfel in het diepe springen. Na elke bocht en over elke bergpas staat je iets buitenaards te wachten,” vertelde Stefan Amato van Pannier.cc me. “Pas als je je fiets lopend over bergpassen van 4013 meter hoogte duwt, waar de weg is weggeslagen, of door een eindeloze vallei rijdt en een sneeuwstorm voor probeert te blijven, voel je de grootsheid en de hoogte van de Tian Shan bergen in Kirgizië echt. Het is de ideale bikepackingspeeltuin: uitdagend, afgelegen, moreel-vernietigend, moraal-stimulerend, prachtig, lelijk – alle mogelijke bijvoeglijke naamwoorden bij elkaar. Een geweldige ervaring, en een grote opluchting om eindelijk te finishen…”
Nadat ik checkpoint 3 had verlaten en voordat ik op weg naar de finish zou gaan, wilde ik zelf nog de spectaculaire Kirgizische bergen verkennen. Daar liep ik Marika Wagner en Sue Paz Thunström tegen het lijf. Vol energie en blijdschap vertelden ze me hoe ze de hele nacht door hadden moeten gaan, zonder te slapen. Wat een comeback, dacht ik. James finishte de race als vierde, ondanks zijn grote tegenslag. Deze twee verhalen over de metamorfose van bijna willen opgeven naar toch overtuigend de finish halen een paar dagen later, vat voor mij de race goed samen – ultieme kracht, moed, en absolute vastberadenheid.
Je vindt de volledige 2023 SRMR route hier in de komoot Collectie.
Herken je dit stuk? Dit is een bijgewerkt artikel uit het archief van onze blog. Nu de vijfde editie van de Silk Road Mountain Race (SRMR) van start gaat op 12 augustus, leek het ons een goed idee om dit verhaal weer eens op te zoeken. De SRMR is een fietsevenement zonder ondersteuning dat elk jaar wordt georganiseerd in de afgelegen bergen van Kirgizië in Centraal-Azië.
Tekst en foto’s: Amy Jones

Amy is een fervente bikepacker sinds ze een paar jaar geleden besloot om naar het oosten te fietsen vanuit het VK. Die reis bracht haar 4800 km door Europa naar Georgië in de Kaukasus. Maar op dit moment tref je haar waarschijnlijk ergens tussen het zuidwesten en zuidoosten van het VK en Georgië aan. Op de fiets of in een tent. Als ze niet zelf aan het fietsen is, schrijft ze wel over het fietsen en stelt ze Collecties samen binnen het freelance editorial team van komoot.
/ Meer avonturen
Tips & advies